Otho

Biust Otho

Galba

Vitellius

dane osobowe

urodzony

28 kwietnia 32
ferentium, Włochy

zmarł

16 kwietnia 69 (lat 36)
Rzym

Otho (/ˈoʊθoʊ/; język łaciński: Marcus Salvius Otho Caesar Augustus (ur. 28 kwietnia 32, zm. 16 kwietnia 69) – cesarz rzymski przez trzy miesiące, od 15 stycznia do 16 kwietnia 69. Był drugim cesarzem roku czterech cesarzy.

Narodziny i rodowód

Otho należał do starożytnej i szlachetnej rodziny Etrusków, wywodzącej się od książąt Etrurii i osiadłej w Ferentinum (współczesne Ferento, niedaleko Viterbo) w Etrurii.

dorosłość

przyszły cesarz pojawia się jako jeden z najbardziej lekkomyślnych i ekstrawaganckich spośród młodych szlachciców, którzy otoczyli Nerona. Przyjaźń ta zakończyła się w 58 r.n. e. za sprawą jego żony, szlachcianki Poppaea Sabiny. Otho przedstawił swoją piękną żonę cesarzowi za namową Poppei, która następnie rozpoczęła romans, który ostatecznie doprowadził do jej przedwczesnej śmierci. Po ustanowieniu tej pozycji jako jego kochanka, rozwiodła się z Otho i kazała cesarzowi odesłać go jako gubernatora do odległej prowincji Lusitania (która jest obecnie częścią zarówno współczesnej Portugalii, jak i Estremadury w Hiszpanii).

Otho pozostał w Lusitanii przez następne dziesięć lat, administrując prowincją z niezwykłym wówczas umiarem. Gdy w 68 r.n. e. jego sąsiad, przyszły cesarz Galba, gubernator Hispania Tarraconensis, wzniecił bunt przeciwko Neronowi, Otho towarzyszył mu do Rzymu. Niechęć do leczenia, które otrzymał od Nerona, mogła skłonić go do tego kierunku, ale do tego motywu wkrótce dodano osobistą ambicję.

Galba był bezdzietny i bardzo zaawansowany w latach, a Otho, zachęcony przepowiedniami astrologów, dążył do jego następstwa. Doszedł do tajnego porozumienia z faworytem Galby, Tytusem Winiuszem, zgadzając się na poślubienie córki Winiusza w zamian za jego wsparcie. Jednak w styczniu 69 R. jego nadzieje zostały przerwane przez formalne przyjęcie przez Galbę Lucjusza Kalpurniusza Piso Licinianus, którego Galba wcześniej nazwał odbiorcą w swoim testamencie.

obalenie cesarza Galby

Po tym wydarzeniu Otho postanowił zadać śmiały cios. Zdesperowany, podobnie jak stan jego finansów, dzięki wcześniejszej ekstrawagancji znalazł pieniądze potrzebne na zakup usług około dwudziestu trzech żołnierzy Gwardii pretoriańskiej. Rankiem 15 stycznia, zaledwie pięć dni po tym, jak Galba adoptował Piso, Otho przybył, jak zwykle, aby złożyć hołd Galbie, a następnie pośpiesznie usprawiedliwił się z prywatnych spraw i pospieszył ze wzgórza Palatyńskiego, aby spotkać się ze swoimi wspólnikami. Następnie został odeskortowany do obozu Pretoriańskiego, gdzie po kilku chwilach zaskoczenia i niezdecydowania został salutowany jako Imperator.

z imponującą siłą powrócił na forum rzymskie i u podnóża wzgórza Kapitolińskiego napotkał Galbę, który, zaniepokojony dość niejasnymi pogłoskami o zdradzie, przedzierał się przez gęsty tłum wędrujących obywateli w kierunku koszar gwardii. Kohorta pełniąca służbę na Palatynie, która towarzyszyła cesarzowi, natychmiast go opuściła. Galba, jego nowo adoptowany syn Piso i inni zostali brutalnie zamordowani przez pretorianów. Po krótkiej walce Otho powrócił tryumfalnie do obozu i tego samego dnia został obdarzony przez senatorów imieniem Augusta, trybunami władzy i innymi dostojnikami należącymi do principatu.

Otho zawdzięczał swój sukces niechęci strażników Pretoriańskich i reszty armii do odmowy wypłaty obiecanego Złota tym, którzy popierali jego wstąpienie na tron. Ludność miasta była również niezadowolona z Galby i pielęgnowała pamięć o Neronie. Pierwsze działania Otho jako cesarza pokazały, że nie był on obojętny na te fakty.

spadek i upadek

na niego przez okrzyki ludności, której młodzieńcza młodość i zniewieściałość jego wyglądu przypominały ich zagubionego faworyta. Posągi Nerona zostały ponownie ustawione, jego uwolnieni i domownicy zostali ponownie osadzeni (w tym Młody wykastrowany chłopiec Sporus, którego Neron wziął za mąż i z którym Otho również miał żyć), a planowana realizacja Złotego Domu została ogłoszona.

jednocześnie obawy bardziej trzeźwych i szanowanych obywateli zostały rozwiane przez liberalne zawody Otho o jego zamiarze sprawiedliwego rządzenia i przez jego rozsądne ułaskawienie wobec Mariusa Celsusa, desygnowanego na konsula, oddanego zwolennika Galby. Otho szybko zdał sobie sprawę, że o wiele łatwiej jest obalić cesarza niż rządzić jako jeden: według Suetoniusza Otho zauważył kiedyś, że „granie na długich fajkach nie jest moim zawodem” (tzn. podejmowanie czegoś ponad czyjąś zdolność do tego).

Wojna z Witelliuszem

dalszy rozwój polityki Otho został sprawdzony, gdy Otho przeczytał prywatną korespondencję Galby i zdał sobie sprawę z rozmiarów rewolucji w Niemczech, gdzie kilka legionów zadeklarowało się za Witeliusza, dowódcę legionów na Dolnym Renie, i już posuwało się do Italii. Po próżnej próbie pojednania Witeliusza przez ofertę udziału w Imperium, Otho, z nieoczekiwanym wigorem, przygotował się do wojny. Ze znacznie bardziej odległych prowincji, które zgodziły się na jego akcesję, można było oczekiwać niewielkiej pomocy; ale legiony Dalmacji, Panonii i Moezji były gorliwe w jego sprawie, kohorty Pretoriańskie były same w sobie potężną siłą, a sprawna flota dała mu opanowanie włoskich mórz.

flota została natychmiast wysłana w celu zabezpieczenia Ligurii, a 14 marca Otho, niezaspokojony przez wróżby i przepowiednie, ruszył na północ na czele swoich wojsk w nadziei uniemożliwienia wejścia wojsk Witelliusza do Włoch. Ale na to było już za późno i jedyne co można było zrobić to rzucić wojska na Placentię i utrzymać linię Po. Zaawansowana Gwardia Otho skutecznie obroniła Placentię przed Aulusem Caeciną Alienusem i zmusiła generała do odwrotu na Cremonę. Ale przybycie Fabiusza Walensa zmieniło aspekt spraw.

dowódcy Witeliusza postanowili przeprowadzić decydującą bitwę, bitwę pod Bedriacum, a ich projekty były wspomagane przez podzielonych i nierozwiązanych rad, które panowały w obozie Otho. Bardziej doświadczeni oficerowie nalegali na uniknięcie bitwy, przynajmniej do czasu przybycia Legionów z Dalmacji. Jednak lekkomyślność brata cesarza Titianusa i Prokulusa, prefekta Gwardii pretoriańskiej, dodała Otho gorączkowej niecierpliwości, powstrzymała wszelkie sprzeciwy i zdecydowano się na natychmiastowy postęp.

Sam Otho pozostał ze znaczną rezerwą w Brixellum, na południowym brzegu Po. Gdy ta decyzja została podjęta, armia Otho przekroczyła już Po i rozbiła obóz w Bedriacum (lub Betriacum), małej wiosce na Via Postumia i na trasie, którą legiony z Dalmacji miały naturalnie przybyć.

pozostawiając silny oddział do utrzymania obozu w Bedriacum, siły Otońskie posunęły się wzdłuż Via Postumia w kierunku Cremony. W niewielkiej odległości od tego miasta niespodziewanie natknęli się na Wojska Witelliańskie. Otończycy, choć znaleźli się w niekorzystnej sytuacji, walczyli rozpaczliwie, ale ostatecznie zostali zmuszeni do wycofania się w nieładzie do swojego obozu w Bedriacum. Następnego dnia podążyli za nimi zwycięscy Witelianie, ale tylko po to, aby natychmiast pogodzić się ze swoim zniechęconym wrogiem i zostać powitanym w obozie jako przyjaciele.

śmierć

jeszcze bardziej nieoczekiwany był efekt wywołany w Brixellum wiadomością o bitwie. Otho nadal dowodził potężnymi siłami: Legiony dalmatyńskie dotarły już do Akwilei, a duch jego żołnierzy i ich oficerów był nieprzerwany. Postanowił jednak zaakceptować werdykt bitwy, który przyspieszył jego niecierpliwość. W dostojnym przemówieniu pożegnał się z tymi, którzy go otaczali, oświadczając: „o wiele bardziej sprawiedliwie jest zginąć jeden za wszystkich, niż wielu za jednego”, a następnie odszedł, aby odpocząć przez kilka godzin. Wczesnym rankiem dźgnął się w serce sztyletem, który ukrył pod poduszką i zmarł, gdy jego pracownicy weszli do namiotu.

prochy Otho umieszczono w skromnym pomniku. Panował zaledwie trzy miesiące. Jego pogrzeb obchodzono od razu, jak sobie tego życzył. Na jego cześć w Brixellum wzniesiono zwykły grobowiec z prostym napisem Diis Manibus Marci Othonis.

przyczyny samobójstwa

uważa się, że samobójstwo Otho zostało popełnione w celu zepchnięcia kraju z drogi do wojny domowej. Gdy doszedł do władzy, wielu Rzymian nauczyło się szanować Otho po jego śmierci. Mało kto mógł uwierzyć, że słynny były towarzysz Nerona wybrał tak zaszczytny koniec. Żołnierze byli tak wzruszeni i pod wrażeniem, że niektórzy nawet rzucili się na stos pogrzebowy, aby umrzeć ze swoim cesarzem.

pisząc za panowania cesarza Domicjana (AD 81-96), rzymski poeta Martial wyraził podziw dla wyboru Otho, aby oszczędzić imperium od wojny domowej poprzez poświęcenie się:

„chociaż bogini wojny domowej była wciąż w wątpliwość, a miękki Otho miał być może jeszcze szansę na wygraną, wyrzekł się walki, która kosztowałaby dużo krwi, i z pewną ręką przebitą prosto przez pierś. Niechaj Cato w swoim życiu będzie większy od samego Juliusza Cezara; czy w jego śmierci był większy od Otho?”

wygląd fizyczny

Suetonius, z życia Cezarów, komentuje wygląd Otho i higienę osobistą.

mówi się, że był umiarkowanego wzrostu, splay-footed i band-legged, ale prawie Kobiecy w opiece nad swoją osobą. Miał wyrwane włosy z jego ciała, a z powodu cienkości jego zamków nosił perukę tak starannie ukształtowaną i dopasowaną do głowy, że nikt tego nie podejrzewał. Co więcej, mówią, że golił się codziennie i smarował twarz wilgotnym chlebem, rozpoczynając praktykę od pojawienia się pierwszego dołu, aby nigdy nie mieć brody

Juvenal, we fragmencie satyry II dotyczącym homoseksualizmu, wyraźnie wspomina Otho jako próżnego, patrząc na siebie w lustrze przed pójściem do bitwy i „tynkując twarz ciastem”, aby dobrze wyglądać.

• This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911) Encyclopædia Britannica (11th ed.) Cambridge University Press

Wikisource has original text related to this article:

Wikimedia Commons has media related to Otho.

Primary sources

• Life of Otho (Suetonius; English translation and Latin original)
• Life of Otho (Plutarch; English translation)
• Cassius Dio, Book 63
• Tacitus, Histories (esp. 1.12, 1.21–90)